In diverse media verschijnen regelmatig nieuwsberichten over afstandsnormen. Wat is de actuele stand van zaken en wat houden deze in grote lijnen in? Bij deze een overzicht.
Coalitieakkoord
In het huidige coalitieakkoord staat dat er afstandsnormen moeten komen voor windmolens. Deze afstandsnormen, eventueel in combinatie met een maximale geluidsnorm, zullen pas medio 2023 kunnen worden vastgesteld als de plan-MER is afgerond. Zie hieronder voor een toelichting op een plan-MER.
Gemeente Neder-Betuwe heeft eind vorig jaar aangegeven dat zij eerst (deze) landelijke normen wil afwachten en geen eigen normen wil stellen voor de plaatsing van windturbines. Bij gemeente Overbetuwe ligt dit punt bij de Raad.
Deens model
Afgelopen februari heeft de Tweede Kamer met ruime meerderheid (97 stemmen véér) een motie aangenomen om eerst landelijke normen af te wachten en tot die tijd het Deense model te hanteren voor het uitgeven van vergunningen rondom windturbines op land. Het Deense model houdt grofweg in:
- én een afstandsnorm is (minimaal 4 x de tiphoogte)
- én een geluidsnorm (37 tot max. 44 dB(A)
- én een norm voor laagfrequent geluid (LFG)
Er moet dus aan alle normen worden voldaan, waarbij tevens geldt dat de laagste/strengste norm leidend is en een andere norm daardoor hoger kan of moet uitvallen!
December 2021 is er een rapport verschenen van Arcadis en daarin staat bij paragraaf 2.4.2 het Deense model in detail nader uitgelegd.
Uitspraak Raad van State 30 juni 2021
Op 30 juni vorig jaar heeft de Raad van State een zogenaamde tussenuitspraak gedaan in een bestemmingsplan voor de bouw van zestien windturbines in Delfzijl. Deze uitspraak heeft gevolgen voor vergelijkbare ruimtelijke besluiten voor windturbineparken in Nederland. Klik hier voor meer informatie over deze uitspraak door de Raad van State.
Voor de algemene normen voor geluid, slagschaduw en veiligheid die in Nederland gelden voor de bouw en het gebruik van windturbines moet op grond van het Europese recht een beoordeling worden gemaakt van de gevolgen voor het milieu: een plan-MER.
Wat is plan-MER?
Een plan-MER, of te wel een plan-milieueffectrapport is een milieueffectrapport (MER) bij een vast te stellen plan of programma. De procedure die hierbij hoort, noemen we plan-milieueffectrapportage: plan-MER. Klik hier voor meer informatie: wat is een plan-MER?
Voor meer achtergrondinformatie over afstands- en geluidsnormen, zie bijvoorbeeld deze links:
- https://www.nkpw.nl/2021/08/02/afstand-tot-woningen-kleinste-van-europa/
- https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2022/02/21/antwoorden-op-kamervragen-over-afstandsnormen-voor-windturbines
Heel belangrijk dat de 3 aparte normen allemaal in een vergunning worden opgenomen, en niet alleen een afstandsnorm. Een afstandsnorm alleen stimuleert niet dat de turbines steeds stiller gemaakt worden; een geluidnorm wel. Met een afstandsnorm alleen kan de totaal geproduceerde hoeveelheid geluid bij de woningen nog steeds hoog zijn, omdat er aan met een dergelijke norm geen eisen gesteld worden aan het door de turbines geprocueerde geluid. Een geluidnorm (zowel hoog als laagfrequent) stelt die eis wel. De Lden (een jaargemiddelde) moet worden vervangen door een etmaalgemiddelde, omdat anders tijdelijk een erg hoge geluidbelasting bij woningen kan optreden. Wat ik zelf heel graag in de wetgeving (normen) terug zou zien is dat de totale geluidbelasting bij de woning, dus die van alle bronnen tezamen, zoals weg-rail en turbinegeluid, verminderd moet worden als een exploitant turbines (of een andere geluidbron) wil plaatsen. Ofwel de exploitant heeft een inspanningsverplichting om het milieu voor wat betreft geluid beter te maken dan die was, bijvoorbeeld een inspanningsverplichting van 3 of 5 dB reductie van het totale geluid, bijvoorbeeld door het plaatsen van een geluidscherm langs de (snel)weg of andere geluidbronnen, waarbij de totale geluidbelasting inclusief turbines lager is dan ervoor. Het moet een gemeengoed worden dat uitbreiding van geluid niet meer van deze tijd is. De voetafdruk van geluid is de laatste decennia enorm toegenomen, waardoor er nu bijna geen plek meer te vinden is waar geen machinegeluid te horen is. Een dergelijke reducerende norm is goed voor mens en dier en draagt bij aan de milieudoelstellingen die we (ook met het realiseren van CO2-reductie) willen bereiken.