29 maart 2024

Nieuws: Natuur in gevaar: De wespendief en bondgenoten

Wat betekent het geplande Windpark Midden-Betuwe voor ónze natuur?

De recente uitspraak van de Raad van State  laat zien dat er nog onvoldoende onderzoek wordt gedaan om de gevolgen van windturbines in te schatten. Maar net als mensen hebben ook veel diersoorten ernstige last van windturbines. Dat beperkt zich niet alleen tot hun gezondheid. Vele vogels en vleermuizen vinden een triest einde als ze dood worden geslagen door de gigantische wieken van de windturbines.

Een zeer zeldzame lammergier botste mei jl. nog tegen een windmolen in Wieringerwerf. Bron: NOS.nl Foto: Vulture Conservation Foundation

Dat betekent, dat de zogenaamde “zoekgebieden” voor windparken niet zomaar gekozen kunnen worden zonder eerst goed te onderzoeken wat de invloed is op de natuur. Dit wordt ook al langer gezegd door onder andere Vogelbescherming Nederland: ”Gevoeligheidsanalyses, (strategische) milieueffectrapportages, zorgvuldige ruimtelijke planning en natuurtoetsen moeten de basis vormen van alle windparkinitiatieven.” Dat wordt echter niet gedaan!

Zeer kwetsbare soorten in het zoekgebied van Windpark Midden-Betuwe

Een eerste eenvoudige inventarisatie van het Bewonersplatform Windpark Midden-Betuwe laat al zien dat een indrukwekkende lijst met kwetsbare soorten in het zoekgebied broeden of daarvan gebruik maken.

Misschien de bekendste van de lijst is de wespendief. Slechts 90 broedparen komen van deze zeldzame roofvogel voor in Nederland en dat moeten er 100 worden volgens Europees recht. Daarom mogen er niet meer dan 1% van de wespendieven doodgaan door windturbines. De 90 paren broeden op de Veluwe en een band van 8 km daaromheen. Ook het zoekgebied van Windpark Midden-Betuwe valt binnen dat gebied en hier worden dan ook geregeld wespendieven gezien. Dat wordt bevestigd door de recente waarnemingen in het huidige zoekgebied: 6 exemplaren werden al waargenomen in de laatste 2 maanden (waarneming.nl). Onderzoek in opdracht van de provincie Gelderland heeft aangetoond dat er te veel wespendieven gaan sneuvelen als er windturbines  geplaatst worden binnen dit gebied.

De provinciebestuurders vinden dat vervelend en proberen door het verdraaien van getallen en nieuw onderzoek toch hun zin door de drukken. Ze hopen dat door nieuwe tellingen blijkt dat wespendieven minder tegen windturbines vliegen. Ook komen ze met onuitvoerbare ideeën zoals camera’s op de wieken of alarmsystemen die die de wieken stoppen als er een vogel aankomt. Verder zouden molens stilgezet kunnen worden in augustus, wanneer de eerste jongen uitvliegen. De vogels vliegen echter van mei tot september in ruim 240 gemeentes rond (data van 2020; waarneming.nl). De molens zouden dus stil moeten staan van mei tot september en dat is niet rendabel.

Maar ook andere kwetsbare soorten gaan onder de windturbines lijden. Jaarlijks vliegen grote groepen kraanvogels over onze provincie en niet zelden ook over het zoekgebied. Deze vogels, met een spanwijdte tot wel 2 ½ meter, vliegen in de schemer, waardoor windturbines zeer slecht zichtbaar zijn en camera’s niet zullen werken. Andere bekende gasten van het zoekgebied zijn de ooievaar, de lepelaar en een aantal zeer bijzondere soorten winterganzen. Daaronder de roodhalsgans, toendrarietgans, kleine rietgans en de zeldzame taigarietgans die zich tussen de honderden kolganzen en brandganzen bevinden.

Kraanvogel, bron: Vogelbescherming

Geen plaats voor windturbines

Dit is slechts een kleine greep uit de lijst van kwetsbare soorten die gevaar op gaan lopen door de windturbines. Uitgebreider onderzoek zal uitwijzen dat het gebied wat nu aangewezen is als zoekgebied voor Windpark Midden-Betuwe een zeer waardevol natuurgebied is dat nu al onder druk ligt door de snelweg A15, elektriciteitsmasten en de Betuwelijn. Daarbovenop komen nog eens de plannen voor een grootschalig zonnepark aan de Leigraafseweg die de natuur nog verder onder druk zal zetten, zoals de nu nog aanwezige weidevogels. Elk uitgebreid onderzoek zal dus moeten concluderen dat er gewoon geen plaats is voor windturbines.