“We zijn allemaal NIMBY’s” en “Ach, het valt wel mee”.

Een artikel door onze voorzitter: Jan Teisman

In de strijd tegen de komst van een windpark, zeker dicht bij veel woningen, is regelmatig de opmerkingen te horen “het zijn allemaal NIMBY’s (Not In My BackYard)” en “het valt allemaal best wel mee.” Opmerkingen hoofdzakelijk afkomstig van mensen die niet in de buurt van een windpark wonen of komen te wonen. Hoe terecht zijn deze opmerkingen?

“Ach, het valt wel mee” in Limburg

Sinds de jaren 20 van de vorige eeuw waren er al steenkoolmijnen in bedrijf in Limburg. Niet zo vreemd, want ook toen steeg de behoefte aan energie sterk. Steenkool om huizen te verwarmen en om elektriciteit op te wekken. Hoewel steenkoolmijnen indertijd een bron van inkomsten waren voor veel Limburgers, hebben ook velen zich afgevraagd of dit niet gevaarlijk was voor omwonenden.

“Ach, valt allemaal wel mee”, aldus knappe koppen uit het westen die ervoor gestudeerd hadden.

De werkelijkheid is dat vele Limburgers nu nog steeds decennia lang kans op verzakkingen en scheuren in hun woning hebben. Feit is ook dat de afhandeling van deze schade nog steeds slecht geregeld is.

“Ach, het valt wel mee dat” wonen onder hoogspanningsmasten

Energie moet vanaf de energiecentrale gedistribueerd worden door het land. Dit gebeurd via een netwerk van hoogspanningsmasten. Die masten zijn niet echt een landschappelijke aanwinst en het plaatsen van ervan heeft overal tot verzet geleid door omwonenden. Zij vreesden voor hun gezondheid, want zo dicht bij deze masten wonen kon toch niet gezond zijn. Je kon de kabel in de regen horen zoemen en knetteren, erg beangstigend.

“Ach, dat valt allemaal wel mee”, aldus knappe koppen die er voor gestudeerd hadden. Omwonenden werd ook toen al (ook al bestond de kreet nog niet) NIMBY-gedrag verweten. Omwonenden moesten maar inzien dat dit netwerk nodig was om ons allemaal van stroom te voorzien, dus niet zo zeuren. Makkelijk gezegd door mensen die niet (dicht) bij hoogspanningsmasten wonen.

Ondertussen is meer dan duidelijk dat wonen onder of zeer nabij hoogspanningsmasten zeer ongezond is. De wetenschap heeft aangetoond dat leukemie significant vaker voorkomt bij mensen (met name kinderen) die wonen onder of in de onmiddellijke nabijheid van zo’n hoogspanningsmast. Onze overheid is hier al jaren en jaren mee bekend, maar is nog niet zo lang geleden pas begonnen om te voorkomen dat mensen onder hoogspanningsmasten moeten wonen. Van schadeloosstelling is verder geen sprake.

“Ach, het valt wel mee” in Groningen

Wat was het prachtig toen eind jaren 50 van de vorige eeuw gas werd gevonden in Slochteren. We hadden plotseling “schone” en goedkope brandstof gevonden waar we onze energiebehoefte mee konden dekken. Veel Groningers waren er echter niet gerust op, want al dat gas weghalen uit de bodem kon nooit goed zijn, dit zou toch echt wel tot verzakkingen van de bodem moeten leiden.

“Ach, het valt allemaal wel mee”, aldus knappe koppen uit het westen die mijnbouw hadden gestudeerd.

Nu weten we beter, er is enorm veel schade in Groningen door aardbevingen veroorzaakt door gaswinning. Vele Groningers leven in woningen die nauwelijks bewoonbaar zijn en zullen nog jaren nodig hebben om de schade hersteld te krijgen, nog los van het feit dat velen nog steeds juridisch moeten strijden om schadeloos te worden gesteld.

“Ach, het valt wel mee” wonen in de nabijheid van een windpark

We weten al langer dat we niet op de huidige voet door kunnen gaan met het gebruik van energie uit fossiele brandstoffen. Te veel CO2 uitstoot waardoor klimaatverandering een feit is. In onze zoektocht naar alternatieven is windenergie als een belangrijke factor naar voren gekomen om te gebruiken in de strijd tegen CO2 uitstoot. Dat deze honderden meters hoge windturbines foeilelijk zijn in het landschap is evident. Dat ze ook schadelijk zijn voor de gezondheid van omwonenden en de natuur wordt ook steeds duidelijker. Dat omwonenden zich zorgen maken om hun gezondheid is puur NIMBY-gedrag.

“Ach, het valt wel mee”, aldus ‘knappe’ koppen die windparken bouwen en er flink aan verdienen.

Ondertussen komen echter steeds meer wetenschappers tot de conclusie dat windturbines toch echt wel invloed hebben op de gezondheid van omwonenden. Zelfs het RIVM geeft aan dat binnen een straal van circa 1000 meter ongeveer 10% van de omwonenden gezondheidsklachten zullen ontwikkelen in de vorm van slapeloosheid, hartritmestoringen enz.

Ziet u een rode draad in dit verhaal?

Wel, ten eerste: Dat ondanks dat “knappe koppen” vaak beweren dat het allemaal wel mee zal vallen, het dus vaak niet mee valt.

Ten tweede: Dat onze (lokale) overheden maar al te graag een andere kant opkijken als het gaat om het nemen van  verantwoordelijkheid in verband met de eventuele schadelijke gevolgen van projecten die ze zelf goedgekeurd hebben. Het algemeen belang is belangrijker dan die van een “kleine” groep lokale bevolking. Hoewel politici bekend zijn met het “voorzorgsbeginsel” lijkt er een totaal verbod te zijn op het toepassen van dit beginsel. Bovenstaand verhaal maakt duidelijk, daar waar het om onze energievoorziening gaat, dat gezondheid en welzijn van de lokale bevolking plotseling van volstrekt ondergeschikt belang lijkt te zijn.

Ten derde: Dat NIMBY-gedrag altijd van die lokale bevolking, erg kinderachtig vindt u ook niet? Is dit echter wel als NIMBY-gedrag te benoemen? Of……..als we in de spiegel kijken, zijn we dan niet allemaal  NIMBY’s?